ျမန္မာေတြဘယ္တံုးကစျပီးတိုက္သေဘၤ ာေဆာက္ခဲ့သလဲ
လြန္ခဲ့သည္႔ႏွစ္ေပါင္း ၁၄၀ ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၇၃ စက္တင္ဘာလ ၉ ရက္ေန႔တြင္ ရတနာပံု သေဘၤာ စက္ရံုေတာ္ႀကီး ရတနာပံုသေဘာၤက်င ္း (ရတနာပံုမႏၱေလး) တြင္ျမန္မာ့ ပထမဆံုးသံထည္သေဘၤာ ပဲ့ခုတ္စက္ရဟတ္တ ပ္ ျမစ္တြင္းသြား မီးသေဘၤာကို ေရခ်ႏိုင္ခဲ့ပါသ ည္။ ေရခ်ပြဲကို မကၡရာမင္းသား၊ေရ ႊကူမင္းသားတို႔တ က္ေရာက္ျပီး မင္းခန္းမင္းနား ႏွင့္ ႀကီးႀကယ္စြာ သေဘၤာေရခ်ပြဲ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ ့ပါသည္။ ရတႏၱပံု ေရႊျမိဳ႕ေတာ္ႀကီးတည္ေထာင္ရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအာ း ေခတ္မွီ လက္နက္တပ္ဆင္ေသာ တပ္မေတာ္ျဖစ္ဖစရ န္ ကေနာင္မင္းသားႀကီး (သီရိ ပ၀ရ မဟာသုဓမၼရာဇာ ဘြဲ႔ခံ) သည္ ေခတ္မွီ ေရတပ္မေတာ္ႀကီးျဖစ္ေစရန္ ဧရာ၀တီျမစ္ကမ္းန ဖူး ပန္းဆက္တံခါးေတာ ္အထြက္တြင္ သကၠရဇ္ ၁၂၂၆ ခရဇ္ႏွစ္ ၁၈၆၄ တြင္ စတင္ တည္ေဆာက္ခဲ့ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္အတြင္း ေခတ္မွီ စက္ရံု ၅၀ ေက်ာ္အား ကေနာင္မင္းသားႀက ီးသည္ စက္ရံု ဌာနေတာ္အျဖစ္ ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္ျပီး သားေတာ္ မကၡရာမင္းသား သီရိမဟာသုဓမၼရာဇာအားအုပ္ခ်ဳပ္စီ မံေစကာ စက္ရံုအမွဳထမ္း ၁၂၇ သီးျဖင့္လုပ္ငန္ းေဆာင္ရြက္လည္ပါတ္ကာ လစာအားျဖင့္ တစ္လ စပါး တင္း ၂၈၅၅ တင္းျဖင့္ အလုပ္လုပ္ေစကာ စက္ရံုအတြက္ ေခတ္မွီ စက္ကိရိယာမ်ားအား စေကာ့တလန္ျပည္ ဒန္စပ္စ္ ႏွင့္ စမစ္ကုပၼဏီမ်ားမ ွ ၀ယ္ယူ တပ္ဆင္ကာ ၁၈၇၀ ေအာက္တိုဘာလ ၇ ရက္ေန႔တြင္ ပထမဦးဆံုး တိုက္သေဘၤာ (ကၽြန္းကိုယ္ထည္ေရေႏြးေငြ႔စက္တပ ္) အား ေရခ်ႏိုင္ခဲ့ျပီ း တိုက္သေဘာၤအရြယ္အစားမွာ အလွ်ား ၁၈၀ေပ အနံ ၂၄ေပခန္႔ ေရစူး ၆ေပရွိကာ ေရယာဥ္အတြက္စက္မ်ားကို ဆပ္သလင္း၊ မကၠဇီ၊ ေဒၚလ္ဆင္၊ဆပ္ပဆင္ႏွင့္ အက္ဒ္မန္ဂ်ံဳး ကုပၼဏီမ်ားမွ ၀ယ္ယူတပ္ဆင္ခဲ့ေ ႀကာင္းသိရွိရပါသည္။ ၁၈၇၁ ဇြန္လ ၁၀ရက္ေန႔တြင္ ေနာက္ထပ္တိုက္ေရယာဥ္ ၂စီးအား မင္းခန္းမင္းနား ျဖင့္ ေရခ်ခဲ့ျပီး ၁၈၇၁ ႀသဂုတ္လ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာ လက္သမားဆရာႀကီးဆရာရွမ္း တည္ေဆာက္ေသာ အလွ်ား ၁၆၅ ေပ အနံ ၂၈ ေပ ေရစူး ၆ေပရွိ သမိုင္း၀င္ ေရေႏြးေငြ႔ အင္ဂ်င္စက္တပ္ အေျမာက္ ၁၄ လက္ပါေသာ တိုက္သေဘာၤအား အေျမာက္ ၁၄ လက္စလံုးအား ပစ္ေဖါက္ကာ ေရခ်ပြြဲအားက်င္ းပျပီး ၁၈၇၂ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ သေဘၤာ ၁စီးႏွင့္ ေနာက္ထပ္သေဘာၤ ၃စီးအား ထပ္မံေရခပြဲက်င္းပကာ ျမန္မာ့သေဘၤာတည္ ေဆာက္မွဳတြင္ မညံ႔ေႀကာင္း နယ္ခ်ဲ႔တို႔အားတ န္လွဳပ္ေစခဲ့ကာ ၉-၉-၁၈၇၃ တြင္ ျမန္မာ့ ပထမဆံုး သံထည္ မီးသေဘာၤအားတည္ေ ဆာက္ျပကာ ၁၈၇၅ တြင္ ျမစ္တြင္းသြား အေျမာက္ ၁၂ လက္တင္ ျမန္မာ့ဘုရင့္ေရ တပ္မေတာ္ စစ္ေရယာဥ္ျဖင့္ ဧရာ၀တီျမစ္အတြင္း စစ္ေရးေလ့က်င့္မ ွဳ အားျပဳလုပ္ခဲ့ျပ ီး ၁၈၇၅ ဧျပီလတြင္ အေျမာက္ ၁၄ လက္တပ္ စစ္ေရယာဥ္တစ္စီး အားဗန္းေမာ္ျမိဳ ႔သို႔ ဆန္တက္ေစခဲ့ရာ နယ္ခ်ဲ႔တို႔အားအထူးတုန္လွဳပ္ေစခဲ့ပါသည္။ ကၽြန္းသေဘၤာ ၁၀ စီး ဆရာရွမ္း တည္ေဆာက္ေသာ အေျမာက္တင္တိုက္ သေဘၤာ ၁စီး သံထည္ သေဘၤာ ၄ စီး၁၈၇၀ မတိုင္မွီ တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ သေဘၤာ ၃စီး စုစုေပါင္း ၁၈ စီးအား အဂၤလိပ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအာ းသိမ္းျပီးေနာက္ ဧရာ၀တီ ဖလုပ္တီလာ ကုပၼဏီသို႔ ရတနာပံုသေဘၤာက်င ္းႏွင့္ တကြ စစ္ႏိုင္ဆုလာဘ္ အျဖစ္ ေရာင္းခ် သြားရာမွ ျမန္မာ့သေဘၤာတည္ ေဆာက္ေရးဇါတ္သိမ္းခဲ့ကာ ယခု ျမန္မာ့ေရတပ္သေဘၤာက်င္းတြင္ ႏိုင္ငံတကာအားရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္ေသာ ေကာ္ဘတ္စစ္ေရယာဥ္မ်ား။ အျမန္တိုက္ခိုက္ ေရးစစ္ေရယာဥ္မ်ာ း၊ ဖရီဂိတ္စစ္ေရယာဥ ္မ်ား၊ ကမ္းထိုးေရယာဥ္မ်ား။ပိုးေဆာင္ေထာက္ပံ့ေရး ေရယာဥ္မ်ားအား ေခတ္မွီ နည္းပညာမ်ား၊ ေခတ္မွီဒံုးလက္နက္နွင့္ လက္နက္စနစ္မ်ား၊ ေခတ္မွီီစက္ကိရိယာမ်ားအသံုးျပဳတ ည္ေဆာက္လွ်က္ရွိကာ မႀကာမွီက ၀ယ္ယူျဖည္႔တင္းေသာ ေခတ္မွီ ေရေပၚလြန္းက်င္း ႀကီးအား လက္သမားဆရာႀကီးဆရာရွမ္းအားဂုဏ္ျ ပဳကာ ဆရာရွမ္းအမည္ေပးတပ္ေတာ္၀င္ျပဳလုပ္ခဲ့ ရာ၀မ္းေျမာက္ဂုဏ ္ယူခဲ့ရျပီး ေနာင္တေခတ္ရဲ႔မ်ိဳးဆက္သစ္ ေရတပ္သားမ်ား သိရွိေစရန္ ဂုဏ္ျပဳေရးသားလိ ုက္ရပါသည္။ (ရတနာပံုသေဘၤာက်င္းသမိုင္းမွတ္တမ္းမွ ကူးယူေဖၚျပပါသည္)-
No comments:
Post a Comment