ေသြးတို းေရာဂါတိုက္ဖ်က္ ေရး WHO ေဆာ္ၾသ
ဒီကေန႔ ဧၿပီလ၇ ရက္ေန႔မွာက်ေရာက္တဲ့ ကမၻာ့က်န္းမာေရး ေန႔မွာ အျဖစ္မ်ားၿပီးအဓိက ေသဆံုးမႈျဖစ္ ေစတဲ့ေသြးတိုးေရာဂါ ကာကြယ္ေရး၀ိုင္း၀န္းႀကိဳ းပမ္းၾကဖို႔ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ႀကီးကေန ႏႈိးေဆာ္လိုက္ပါတယ္။ႏွလံုးေရာဂါ ေလျဖတ္တာနဲ႔ ေသဆံုးမႈေတြကို အဓိကျဖစ္ေစတဲ့ ဒီေသြးတိုးေရာဂါကိ ု ကမၻာေပၚက အသက္၂၅ ႏွစ္အထက္ လူစုစုေပါင္းရဲ႕ သံုးပံုတပံုမွာ ခံစားေနရၿပီလုိ႔ သတိေပးလိုက္ပါတယ္။၂၅ ႏွစ္လို ငယ္ရြယ္တဲ့အခ်ိန္ကေနစၿပီး ၃ေယာက္မွာ တေယာက္ႏႈန္းနဲ႔ အေတာ္ေလးျဖစ္လာေနတဲ့ ဒီေရာဂါကို ျဖစ္ေနၾကတဲ့ကာယက ရွင္ေတြ ကိုယ္တိုင္က သူတို႔မွာ ျဖစ္ေနမွန္းမသိၾကတာ အမ်ားႀကီးရွိၿပီးႏိုင္ငံတကာ က်န္းမာေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းအေနနဲ႔ ဒါကို၀ိုင္း၀န္းကူညီဖို႔ အခုလို တိုက္တြန္းလိုက္တာပါ။ အျပည့္စံုကို ဗီြအိုေအသတင္းေထာက္ Carol Pearson ရဲ႕ သတင္းလႊာကို ကို၀င္းမင္းက တင္ျပထားပါတယ္။
လူ႔ခႏၶာကိုယ္ထဲကခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းအားလံုးကို ႏွလံုးကေနတဆင့္ေအာက္စီဂ်င္ပါတဲ့ေသြးေတြကို ေပးပို႔ရတာမို႔ ႏွလံုးဟာ အသက္ရွင္ဖုိ႔အသက္ေသြးေၾကာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေသြးတိုးတယ္ဆိုတာကေတာ့ ဒီႏွလံုးကေသြးေတြကို ေသြးေၾကာကေနပို႔ရာမွာ ႏွလံုးေသြးေၾကာနံရံေတြမွာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ဖိအားေတြပုံမွန္ထက္မ်ားျပားလာတာကို ဆိုလိုတာပါ။ဒီေသြးတိုးတာ ရွိမရွိကို ေဆးခန္းတိုင္းမွာရွိတဲ့ လက္ေမာင္းမွာပတ္တုိင္းတဲ့ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုင္း ကိရိယာနဲ႔တိုင္း ရင္ ႏွလံုးက ေသြးညစ္ထုတ္တဲ့အခ်ိန္မွာျဖစ္တဲ့ ဖိအားကို အထက္ေသြးလို႔ေခၚၿပီးႏွလံုးကျပန္ေလွ်ာ့လိုက္တဲ့အခ် ိန္မွာျဖစ ္တဲ့ ဖိအားကိုေတာ့ ေအာက္ေသြးလို႔ေခၚၾကတာပါ။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံမယ္ရီလန္းတကၠသိုလ္ေဆးေက်ာင္းက ေဒါက္တာ စတီဗင္ဟားဗက္က ခုလိုေျပာျပပါတယ္။
“အထက္ေသြး၁၁၅အထက္နဲ႔ ေအာက္ေသြး ၇၅ ထက္ေက်ာ္သြားတာနဲ႔ဘယ္အဆင့္မွာမဆို အႏၱရာယ္မ်ားသြား ပါၿပီ။ဒါ့အျပင္အထက္ေသြး၁၁၅ထက္ ၂၀မီလီမီတာတဆင့္စီ ေက်ာ္တိုင္းေက်ာ္တိုင္းဒီအႏၱရာယ္ကႏွစ္ဆစီတိုးတိုးသြားတာပ ါ။”
အခုလို အထက္ေသြးနဲ႔ေအာက္ေသြးပံုမွန္ထက္ျမင့္ တက္သြားတာကိုေသြးတိုးတာလို႔ ေခၚၾကတာပါ။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံCleveland ေဆး႐ံုကေဒါက္တာ ေဂ်ာ့ေတာမက္စ္ ကလည္း -
“ေသြးတိုးတာျဖစ္လာတာနဲ႔ ေသြးေၾကာေတြရဲ႕ နံရံေတြမွာ ဖိအားေတြမ်ားလာပါတယ္။ဒီေသြးေၾကာေတြက ဦးေႏွာက္ ႏွလံုးနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ေတြကိုေသြးပို႔ေပးရတာဆိုေတာ့ ဒီအဂၤါ အစိတ္အပိုင္းေတြပ်က္စီးသြားေစဖို႔၊အထူးသျဖင့္ေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါေတြ ျဖစ္ဖို႔နဲ႔ ေလျဖတ္တာေတြ ျဖစ္ဖို႔ အႏၱရာယ္မ်ားသြားပါေတာ့တယ္။”
တကယ္ေတာ့ အခုလို ေသြးတိုးတာျဖစ္လာရင္ ႏွလံုးကေန ေသြးထုတ္လႊတ္ႏိုင္ဖို႔ ပံုမွန္ထက္ပို အလုပ္လုပ္ရေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြက မႏိုင္၀န္ထမ္းၿပီး အားနည္းသြားရကာ ႏွလံုးေဖာက္တာ၊သို႔မဟုတ္ ႏွလံုးပ်က္တာ ျဖစ္သြားရတာပါ။ဒီေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္ းရင္းေတြကိုေတာ့ ၉၅ % မသိရပါဘူး။ဒါေပမဲ့ ျဖစ္ဖို႔အႏၱရာယ္ ပိုႀကီးသြားေစတဲ့အခ်က္ေတြကိုေတာ့ သိထားပါတယ္။ တခုကေတာ့ အသက္ႀကီးလာတာနဲ႔အမွ် ေသြးေၾကာေတြ မာလာတာျဖစ္ပါတယ္။ေနာက္ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇနဲ႔လည္း ပတ္သက္ေနတာမို႔ မိသားစုထဲမွာ ေသြးတိုးျဖစ္တာရွိရင္ ျဖစ္ဖို႔အႏၱရာယ္ ပိုမ်ားသြားပါေတာ့တယ္။ ဒါ့အျပင္ ၀တာ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္တာနဲ႔ဆား အစားမ်ားတာေၾကာင့္လည္း ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ပိုတက္သြားေစပါတယ္။ ေဒါက္တာ ေဂ်ာ့ေတာမတ္စ္ ကပဲ ဆားစားတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ခုလို ေျပာပါတယ္။
“ဆား စားတဲ့အေၾကာင္းကိုလူနာေတြ ေမးတဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို႔က ဆားမထည့္ဘဲစားတယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္ဗ်။ဒါက ေကာင္းပါတယ္။ဒါေပမဲ့သတိထားရမွာကစားဖို႔အသင့္လုပ ္ထားၿပီးသားအစားအစာေတြထဲမွာကဒီ ဆား၊ဒါမွမဟုတ္ ဆိုဒီယမ္ေတြက အမ်ားႀကီးပါေနတယ္ဗ်။”
တကယ္ေတာ့ လူ႔ခႏၶာကိုယ္မွာကတေန႔ကုိဆား ၁၅၀ မီလီဂရမ္ပဲ လုိတာပါ။ဒါေပမဲ့အေမရိကန္ေတြကေတာ ဆိုင္ေတြက ျပင္ဆင္ေရာင္းခ်တဲ့ အစားအစာေတြထဲမွာ ဆားပမာဏ၃,၀၀၀ နဲ႔၄,၀၀၀မီလီဂရမ္ၾကား ပါတာကို စားေနၾကရတယ္လုိ႔ဆရာ၀န္ေတြက သတိေပးေနပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဆရာ ၀န္ေတြအေနနဲ႔ ေသြးေပါင္ခ်ိန္က ထိန္းထားႏိုင္ဖို႔ဆားနည္းတာ၊အဆီနည္းတာေတြနဲ႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္အမွ်င္မ်ားမ်ားပါတဲ့အစားေတြကို စားၾကဖို႔ တိုက္တြန္းေလ့ရွိပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားေနရင္လည္းေလွ်ာ့ၾကဖို႔နဲ႔ ေဆးလိပ္မေသာက္ၾကဖို႔ကိုလည္းမွာေလ့ရွိပါတယ္။ေနာက္ အေရးႀကီးတာတခုကေတာ့ ေသြးတိုးေရာဂါမွာအစပိုင္းမွာ ေရာဂါလကၡဏာသိပ္ၿပီး ျပေလ့မရွိဘဲ ေရာဂါဆိုးလာမွသာ ေရာဂါလကၡဏာ စ ျပေလ့ရွိတာမို႔ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ တိုင္းၾကည့္မွပဲ မသိဘဲနဲ႔ ႐ုတ္တရက္ ျဖဳတ္ခနဲေသသြားႏုိင္တဲ့ ဒီေသြးတိုးေရာဂါ ကေန ကာကြယ္ႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ကမၻာတ၀ွမ္းေသြးတိုးေရာဂါျဖစ္ပြားမႈအေျခအေနျပေျမပံု။
No comments:
Post a Comment