(သၿဂႋဳဟ္ဆိုင္ရာ မွတ္သားဖြယ္အခ်ဳိ႕ကို အလွ်င္းသင့္သလုိ ထည့္သြင္းတင္ျပသြားပါမယ္။ ပ႒ာန္းတရား ေတာ္ကို ပိုမိုနားလည္းသေဘာေပါက္ရန္ အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။)
{ စိတ္ကို အက်ဥ္း၈၉-ပါး၊ အက်ယ္ ၁၂၁-ပါးဟူ၍ ခြဲထားပါတယ္။ဟိတ္မရိွေသာစိတ္မ်ား ကို အဟိတ္စိတ္မ်ားဟု ေခၚပါတယ္။အဟိတ္စိတ္ ၁၈-ပါးရိွ၏။ ဟိတ္ပါဝင္ေသာ စိတ္မ်ားကို သဟိတ္စိတ္မ်ားဟု ေခၚပါတယ္။ သဟိတ္စိတ္ ၈၉-၁၈= ၇၁-ပါးရိွ၏။ အကုသိုလ္စိတ္ ၁၂-ပါး၊ကာမေသာဘဏစိတ္ ၂၄-ပါး၊ ႐ူပါဝစရစိတ္ ၁၅-ပါး၊အ႐ူပါဝစရစိတ္ ၁၂-ပါး၊ ေလာကုတၱရာစိတ္အက်ဥ္း ၈-ပါး၊ေပါင္း ၇၁-ပါးတို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
႐ုပ္ကို ၂၈-ပါး ေဟာထားပါတယ္။ မဟာဘူတ (ဝါ)ဘူတ႐ုပ္ ၄-ပါး၊ပသာဒ႐ုပ္ ၅-ပါး၊ ေဂါစရ႐ုပ္ ၄-ပါး(ပထဝီ,ေတေဇာ,ဝါေ ယာတုိ႔မွာ မဟာဘုတ္၌ပါၿပီး)၊ဘာဝ႐ုပ္ ၂-ပါး၊ ဟဒယဝတၳဳ႐ုပ္ ၁-ပါး၊ဇီဝိတ႐ုပ္ ၁-ပါး၊ အာဟာရ႐ုပ္ ၁-ပါး၊ အဲဒီ ၁၈-ပါးေသာရုပ္တို႔ကကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊အာဟာရတည္းဟူေသာ အေၾကာင္းတရား ေလးပါးတုိ႔ ျဖစ္ေစ,ၿပီးေစအပ္ေသာေၾကာင့္ နိပၹႏၷ႐ုပ္ လို႔ေခၚပါတယ္။ ေနာက္ ပရိေစၧဒ႐ုပ္ ၁-ပါး၊ ဝိညတ္႐ုပ္ ၂-ပါး၊ဝိကာရ႐ုပ္ ၅-ပါး၊ လကၡဏ႐ုပ္ ၄-ပါး၊ ဒီ ၁၀-ပါး ေသာ႐ုပ္တို႔ကေတာ့ကံ၊ စိတ္၊ဥတု၊အာဟာရ အေၾကာင္းတရား ေလးပါးတို႔ မျဖစ္ေစအပ္, မၿပီးေစအပ္ေသာေၾ ကာင့္ အနိပၹႏၷ႐ုပ္ မည္ပါတယ္။ေပါင္း ၂ ၈-ပါးရိွပါတယ္။ မဟာဘုတ္ ၄-ပါးက ဘူတ႐ုပ္ျဖစ္ၿပီး၊ၾကြင္းသည့္႐ုပ္ ၂၄-ပါးက မဟာဘုတ္တို႔ကို မီွ၍ျဖစ္ေသာ ဥပါဒါ႐ုပ္ ျဖစ္ပါတယ္။
႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစေသာကံ ၂၅-ပါးရိွပါတယ္။ ကမၼပထေျမာက္ေသာ အကုသိုလ္ကံ ၁၂-ပါး၊ မဟာကုသိုလ္ကံ ၈-ပါး၊႐ူပါဝစရကံ ၅-ပါး တို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။ကံဆိုသည္မွာ ထိုသို႔ စိတ္ႏွင့္ ယွဥ္ေသာ ေစတနာေစတသိက္ ျဖစ္ပါတယ္။ အ႐ူပါဝစရကံကေတာ့ ႐ုပ္မျဖစ္ေစလိုေသာ ႐ူပဝိရာဂဘာဝနာ၏ အစြမ္းေၾကာင့္ ႐ုပ္ကို မျဖစ္ေစပါ။
႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစေသာစိတ္ ၇၅-ပါးရိွပါတယ္။ ေဒြပဥၥဝိဉာဏ္ ၁၀ႏွင့္ အ႐ူပဝိပါက္ ေလးခုၾကဥ္ ေသာ ၇၅-ပါးေသာ စိတ္တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ဤစိတ္တို႔က ပဋိသေႏၶစိတ္ေနာင္ပထမဘဝင္ စိတ္၏ဥပါဒ္ခဏမွစ၍မိမိတို႔ ဥပါဒ္ခိုက္ ဥပါဒ္ခိုက္ ၌႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစၾကပါတယ္။ စိတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္ကို စိတၱဇ႐ုပ္ဟု ေခၚပါတယ္။အ႐ူပဝိပါက္ ေလးပါးက႐ုပ္ျဖစ္ရာဘံု မဟုတ္ေသာ ေၾကာင့္ ရုပ္ကုိ မျဖစ္ေစႏိုင္ပါ။ေဒြပဥၥဝိညာဏ္ ၁၀တို႔သည္ ဟိတ္, ဈာနင္,မဂၢင္တုိ႔ႏွင့္ မယွဥ္ သျဖင့္ စိတ္အဂၤါ အားနည္းေသာေၾကာင့္႐ုပ္ကို မျဖစ္ေစႏိုင္ပါ။
႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာ ဥတုဟူသည္ကား သာမညအားျဖင့္ ခပ္သိမ္းေသာ ႐ုပ္ကလာပ္တုိ႔၌ ပါေသာ စတုသမု႒ာနိကေတေဇ ာဓာတ္ ျဖစ္ပါတယ္။အဇၥ်တၱသႏၲာန္ (ခႏၶာကိုယ္အတြင္း)၌ ဥတုဇ႐ုပ္မ်ား ျဖစ္ေပၚသည့္နည္းတူ ဗဟိဒၶသႏၲာန္ (ကိုယ္၏ ျပင္ပသစ္ပင္,ေတာေတာင္, ေရေျမ..စသည္တုိ႔)၌ရိွေသာ ဥတုကလည္းဗဟိဒၶ၌ ဥတုဇ႐ုပ္မ်ားကို ျဖစ္ေစပါတယ္။အသက္ဝိညာဥ္မ႐ိွေသာ ဝတၳဳဟူသမွ်သည္ ဥတုဇ႐ုပ္မ်ားခ်ည္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။
႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာ အာဟာရဟူသည္ကားအဇၥ်တၱ, ဗဟိဒၶ ခပ္သိမ္းေသာ ႐ုပ္ကလာပ္တုိ႔၌ ပါရိွသည့္ စတုသမု႒ာနိကၾသဇာဓာတ္ ျဖစ္ပါတယ္။အာဟာရေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္ကို အာဟာရ ဇ႐ုပ္ ဟုေခၚပါတယ္။ ဗဟိဒၶအာဟာရကို မမီွဝဲၾကသည့္ ျဗဟၼာစေသာ သတၱဝါတုိ႔၌ အာဟာရဇ႐ုပ္ ကို မရႏိုင္ပါ။ပစကမီးမရိွေသာ ဗဟိဒၶသႏၲာန္၌လည္း အာဟာရဇ႐ုပ္ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။
အ႐ူပဘံု၌ျဖစ္ေသာ စိတ္၊ ပဋိသေႏၶစိတ္၊ ေဒြပဥၥဝိညာဏ္ ၁၀၊ ပရိနိဗၺာနစုတိစိတ္၊ ဤစိတ္တို႔ကိုၾကဥ္၍ၾကြင္းေသာစိတ္ ၇၅-ခုႏွင့္ ၎တို႔၌ ယွဥ္ၾကေသာ ေစတသိက္ ၅၂-ခု တို႔က စိတၱဇ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ အဝိနိေဗာဂ႐ုပ္ ၈-ပါး၊ လဟုတာဒိ႐ုပ္ ၃-ပါး၊ ဝိညတ္႐ုပ္ ၂-ပါး၊သဒၵရုပ္၊ ပရိေစၧဒ႐ုပ္-ဟူ၍စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ စိတၱဇ႐ုပ္ ၁၅-ပါးရိွပါတယ္။ 'ရဟႏၲာတို႔ရဲ႕ စုတိစိတ္မွတစ္ပါးအားလံုးေသာ သတၱဝါတုိ႔၏ စုတိစိတ္သည္ ႐ုပ္ကိုျဖစ္ေစႏိုင္ သည္'-ဟု အ႒ကထာတြင္ ဖြင့္ဆိုထားတာနဲ႔အညီ စိတၱဇ႐ုပ္မ်ားက စုတိစိတ္၏ဥပါဒ္ခဏ၌ ေနာက္ဆံုးျဖစ္ၾကပါတယ္။အဲဒီေနာက္ဆံုးျဖစ္တဲ့ စိတၱဇ႐ုပ္မ်ားက စုတိစိတ္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားတဲ့အခါ ခဏငယ္ ၃-ခ်က္ ႐ုပ္သက္ရခဲ့ၿပီး ေနာက္ထပ္ခဏငယ္ ၄၈-ခ်က္ အသက္ရွည္ၾကပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ စိတၱဇ႐ုပ္မ်ားဟာ စုတိစိတ္ႏွင့္ ကမၼဇ႐ုပ္တို႔ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းၿပီးေနာက္ ခဏငယ္ ၄၈-ခ်က္မွာ အၿပီးသတ္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းၾကပါတယ္။
ပဋိသေႏၶစိတ္၏ဥပါဒ္မွစ၍ခဏမစဲ ျမစ္ေရအလ်ဥ္ကဲ့သို႔ ကမၼဇ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစပါတယ္။အဝိနိေဗာဂ႐ုပ္ ၈-ပါး၊ဣေျႏၵ႐ုပ္ ၈-ပါး၊ဟဒယ႐ုပ္၊ ပရိေစၧဒ႐ုုပ္-ဟူ၍ကံေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ကမၼဇ႐ုပ္ ၁၈-ပါးရိွပါတယ္။ ကမၼဇ႐ုပ္ေတြက စုေတခါနီးေသာအခါ ကမၼဇ႐ုပ္ဆံုး၍တစ္ဘဝဆံုးေလေသာေ ၾကာင့္ စုတိစိတ္အထက္ ေနာက္ျပန္ေရတြက္လွ်င္ ၁၇-ခ်က္ေျမာက္ စိတ္၏ဌီခဏမွစ၍ကမၼဇ႐ုပ္မ်ားမျဖစ္ၾကေတာ့ပါဘူး။အဲဒီ ၁၇-ခ်က္ေျမာက္စိတ္၏ ဥပါဒ္ခဏ၌ေနာက္ဆံုးျဖစ္ၾကေသာ ကမၼဇ႐ုပ္မ်ားက စုတိစိတ္၏ဘင္ခဏ၌၁၇-ခ်က္ ႐ုပ္သက္ေစ့ရလုိ႔ စုတိစိတ္ႏွင့္ ၿပိဳင္၍ခ်ဳပ္ၾကပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ တစ္ဘဝအတြက္ ကမၼဇ႐ုပ္ႏွင့္ စုတိစိတ္တုိ႔ဟာ ဘင္ခဏ၌ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းမွသာလွ်င္ အဘိဓမၼာသေဘာအရ ဘဝဆံုးသည္ဟု ေခၚရပါတယ္။ကမၼဇ႐ုပ္မ်ားတြင္ပါေသာ ဇီဝိတ႐ုပ္က'႐ုပ္သက္' ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္ႏွင့္ ေစတသိက္မ်ားမွာလည္း ဇီဝိတိေျႏၵေစတသိက္ဟု ေခၚေသာ 'နာမ္သက္' ရိွပါတယ္။တစ္ဘဝအတြက္ ထို႐ုပ္သက္ႏွင့္ နာမ္သက္တို႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ အၿပီးသတ္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းတာကိုပဲ 'အသက္ကုန္သည္'(ဝါ) စုေတသည္ဟု ေခၚစမွတ္ျပဳၾကပါ တယ္။ }
ေဟတုသမၸယုတၱကာနံ-ဟူ၍သာ ေဟာေတာ္မမူဘဲ ေဟတူေဟတုသမၸယုတၱကာနံ-ဟု ေဟာေတာ္မူရျခင္း။
ေဟတူ-ျဖင့္ ဟိတ္ (၆)ပါးကားပစၥည္း။ေဟတုသမၸယုတၱကာနံ -ျဖင့္ ဟိတ္ (၆)ပါးႏွင့္ ယွဥ္ေသာ တရားစသည္တို႔ကားပစၥယုပၸန္။ဤသို႔ ပစၥည္းႏွင့္ ပစၥယုပၸန္ကို ပိုင္းျခားမွတ္သားေစလို၍ေဟတုသမၸယုတၱကာနံ-ဟုမေဟာဘဲ ေဟတူေဟတု သမၸယုတၱကာနံ-ဟု ေဟာေတာ္မူပါတယ္။ (တနည္း)အဟိတ္စိတၱဳပၸါဒ္တို႔ကိုလည္းသမၸယုတၱပစၥည္း သာမညျဖစ္ရကား -ေဟတုသမၸယုတၱအျဖစ္ကို ယူခဲ့ရာ၏။ ထိုသို႔မယူရ။၎တုိ႔ကို စင္ေစလို၍"ေဟတုသမၼယုတၱကာနံ"-ဟု မေဟာဘဲ "ေဟတု"-ဟု အပိုစြက္၍ "ေဟတူေဟတု သမၸယုတၱကာနံ"-ဟု ေဟာေတာ္မူရပါတယ္။(ေကာက္ -၆၂၄-၅)
စိတ္၊ ေစတသိက္ ႏွစ္ပါးတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါလ်က္ -စိတၱဇ႐ုပ္ ဟုသာဆိုရျခင္း။
ေလာကီတရားတို႔ကိုျပဆိုရာ၌စိတ္သာလ်င္ ပဓာန၊ စိတ္သာလ်င္ အဓိက ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ စိတၱဇ႐ုပ္ဟုသာ ဆိုရပါတယ္။ (ေကာက္-၆)
စိတ္က ပဋိသေႏၶကမၼဇ႐ုပ္အားသာ သဟဇာတပစၥည္းတပ္၍ ပဝတၱိကမၼဇ႐ုပ္အားသဟဇာတပစၥည္းမတပ္ရျခင္း။
ကမၼဇ႐ုပ္တုိ႔သည္ ပဋိသေႏၶအခါမွာ စိတ္ႏွင့္စပ္၍သာ ျဖစ္ၾကကုန္၏။ စိတ္ႏွင့္ ကင္း၍ မျဖစ္ၾကကုန္၊ ပဝတၱိအခါမွာမူ စိတ္ႏွင့္ကင္းေသာ္လည္း -(နိေရာဓသမာပတ္ဝင္စားေသာ ပုဂၢိဳလ္၏သႏၲာန္၌)-ျဖစ္ၾကကုန္၏။ထုိ႔ေၾကာင့္ စိတ္က ပဋိသေႏၶကမၼဇ႐ုပ္အားသာ သဟဇာတပစၥည္းတပ္၍ ပဝတၱိကမၼဇ႐ုပ္အားသဟဇာတပစၥည္းမတပ္ပါ။(ေကာက္-၆)
စိတ္သည္ ပဝတၱိအခါ၌သာ စိတၱဇ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစ၍ ပဋိသေႏၶအခါ၌ စိတၱွဇ႐ုပ္ကို မျဖစ္ေစႏိုင္ျခင္း။
ပဋိသေႏၶအခါ ကံ၏အဟုန္ျဖင့္ ပစ္ခ်အပ္ေသာေၾကာင့္၎၊ မိမိႏွင့္အတူ ဥပါဒ္ေသာ ဟဒယဝတၳဳကို မီွရေသာေၾကာင့္၎၊အားနည္းသည္ျဖစ္၍ စိတၱဇ႐ုပ္ကို မျဖစ္ေစႏိုင္ သာေၾကာင့္ ပဝတၱိအခါ၌သာ စိတၱဇ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါသည္။ (ေကာက္-၆)
No comments:
Post a Comment